Trang phuc cua phu nu La Chi, mot dan toc it nguoi dang bi giam so luong. Anh: D.T.T
Tien phong co cuoc trao doi cung nhac sy Nguyen Trung Thuong - Giam doc So VHTT Ha Giang.
Viec giam sut dan ve so luong nguoi, mo nhat dan ve van hoa cua cac dan toc dien ra nhu the nao?
Ha Giang co 23 dan toc, trong do chi 16 dan toc co ban lang va ban sac van hoa ro net. Co nguy co la nhung dan toc it nguoi, ban sac phong phu nhung khi song voi cac dan toc khac thi thuong bi “hut ve tam” nen ban sac cua ho dan mo nhat di.
Chang han dan toc Pa Then co le hoi cau mua, chung toi phai gap nhung cu tren 80 tuoi moi hieu va lam dung bai ban le hoi tuyet voi nay. Nguoi Pu Peo (song o Bac Me va Quan Ba) co tap tuc cung than rung, voi quan niem con nguoi tu rung ma ra.
Ho phai vao rung, lam mot cai lan roi de con, khi me tron con vuong duoc 12 thang moi ve nha. Viec sinh de trong rung rat khong an toan, nen so luong nguoi Pu Peo dan giam sut.
Ong co the cho mot vai so lieu?
Dan toc Pu Peo chi con 400 nguoi, nam 1991 khoang 600 nguoi. Dan toc La Chi tap trung o Xin Man va Hoang Su Phi, chi con 20% nguoi biet dan ca, tieng noi va chu viet co cua toc nguoi. So VHTT dang co gang khoi phuc tap quan phong tuc, bao ton gia tri van hoa phi vat the cua nguoi La Chi (chang han Tet Khu Cu Te trong do co tuc te nuoc vao thang 7, nguoi gia buoc chi vao co tay cho thanh nien va tre con).
Co 4 dan toc chi song o Ha Giang la Lo Lo, La Chi, Pu Peo, Pa Then, trong do La Chi va Pu Peo dang dung truoc bo vuc cua su mai mot. Cu the, cac ong se lam nhung gi voi 2 toc nguoi nay?
Hien chung toi co 16 de an nghien cuu van hoa phi vat the cac dan toc. Sap toi se phuc hoi le hoi cau trang cua dan toc Ngan. Moi dan toc co quan niem vu tru va ban sac khac nhau, chinh su khac nhau ay ma chung ta phai bao ton.
Nhung nguoi nam duoc cac gia tri van hoa phi vat the nhu dan ca, chuyen ke, co tich, dac biet la cac le hoi dan gian da rat gia, neu khong tiep can khai thac gin giu thi mot vai nam nua chung ta se khong con nhung gia tri do, khong hieu cac dan toc nhu La Chi, Ngan, Pu Peo, Bo Y co ton tai hay khong.
De an khao sat danh gia tong the gia tri van hoa cac dan toc o Ha Giang duoc chung toi khao sat sau nhu la mot cuoc kiem ke 22 dan toc anh em. Chung toi duoc Bao tang Ha Giang cho biet, dan toc Bo Y dang mat dan phong tuc, tham chi ca trang phuc...
Nguoi Bo Y song o Yen Minh va Quan Ba. Chung toi da nghien cuu lich su va dan ca Bo Y. Chi 5% nguoi tre tuoi biet dan ca, 20% biet sau hon mot chut, con lai gan nhu khong biet gi.
Ong Nguyen Trung Thuong: “Neu khong lam nhanh, vai nam nua chung ta khong biet dan toc do nhu the nao!”. Anh: N.P.T
Van de bao ton gia tri van hoa cac toc nguoi bat dau dat ra tai tinh tu khi nao, thua ong?
Nguy co lon nhat van la tieng noi. He thong giao duc khong day tieng dan toc, muon giao tiep, buon ban phai noi tieng pho thong nen tieng me de chi con o nhung phu nu it giao tiep.
Con nguoi Mong, Tay, Dao, Lo Lo, Pa Then van day du, nguyen ban, tham chi con tren 90%, vi dan dong, co cach giao tiep tot, va tren dai tieng noi co nhung chuong trinh phat thu tieng cua cac dan toc nay. Tu nam 1994 chung toi bat dau cac du an bao ton gia tri van hoa cac dan toc.
Theo ong, kho khan lon nhat la gi?
La giai doan hau du an, la kinh phi de khoi phuc, de ho tro cac gia lang truong ban. Moi day toi moi Quy hop tac van hoa Dan Mach - Viet Nam de bao ton lang Ho Quang Phin noi san xuat khen Mong va xa Lung Thau noi san xuat sao Mong. Quy nay ho tro truyen ba viec thoi khen Mong, ho tro san xuat sao va khen, dua khen tro ve cac nghi thuc, dan ca le hoi cua nguoi Mong, khang dinh do la khen cua nguoi Mong Viet Nam.
Lop tre dan toc don nhan nhu the nao?
Nguoi hieu biet thi lai khong nam duoc ban sac, nguoi bieu dien rat hay thi khong the noi no hay o cho nao. Van de nam o khoang cach giua lop nguoi nghien cuu va lop nguoi thuc tien.
Theo ong, qua trinh mai mot cua cac dan toc tren co nhanh khong?
Rat nhanh vi no di doi voi quy luat kinh te thi truong. Nguoi ta lam khen phai co kinh phi nhat dinh, nhung nguoi mua thi it. Boi the, khong ho tro thi nguoi ta khong lam. Nganh van hoa la chu the de nghien cuu de xuat phuong an bao ton, nhung dieu quan trong la chien luoc lau dai ve bao ton gia tri van hoa cac dan toc.
Chung ta khong the ep nguoi ta mac the nay the kia. Mo truong day tat ca con em cac dan toc cung khong phu hop. Cach gin giu tot nhat la truyen truc tiep giua the he nay toi the he khac nhu la tieng noi.
Cam on ong.
Tran Thanh
Thích và chia s? bài vi?t này trên facebook
Theo d?i vietbao.vn trên facebook
V?i tình tr?ng kh?ng khí ? nhi?m càng n?ng, tr? càng d? m?c các b?nh nh? s? m?i, ho, hen ph? qu?n và v?i m?c ?? nghiêm tr?ng h?n.
Theo quan ?i?m c?a các nhà khoa h?c, “??nh” c?a các ch? em có nhi?u khác bi?t so v?i nam gi?i và còn là m?t v?n ?? c?n ???c nghiên c?u nhi?u h?n n?a.
Theo báo "Th??ng gia" (Nga), Pháp ?? chuy?n cho Moskva h?n 1,1 t? euro ?? ch?m d?t h?p ??ng cung c?p 2 tàu ?? b? ch? tr?c th?ng l?p Mistral.
V? tai n?n x?y ra ngày 18-2 t?i TP Kumasi (b?c Ghana), cách th? ?? Accra g?n 600 km.
Conner Rensch, c? gái 26 tu?i ?? t?o c?m h?ng cho nhi?u ng??i mu?n gi?m c?n sau khi quy?t t?m gi?m ???c m?t n?a tr?ng l??ng c? th? và tr? thành ng??i m?u bikini
Xem B?n Ti?ng Vi?t Có D?u:
Ban co the doc ban tieng Viet co dau cua bai viet Ng?n s? mai m?t v? ng??i, v? b?n s?c bang cach nhan chuot vao duong dan tren.
Lien he ve tin Ngan su mai mot ve nguoi ve ban sac
Nhan xet, hay lien he ve tin Ngan su mai mot ve nguoi ve ban sac co the gui bang duong dan o duoi. Ban nen gui kem tieu de bai viet Ngan su mai mot ve nguoi ve ban sac de lam tham khao. Bai viet nay thuoc chuyen de
trong chuyen muc .
Cac tin khac:
Copyright(C)2008 VietBao.vn, Thu Vien Thong Tin Tong Hop Viet Nam va The Gioi, phien ban thu nghiem phan mem Viet Bao Viet Nam, beta 1.0
<img src="" />Toi chac chan voi cac ban rang truoc khi lay chong ngoai, chung toi cung da trai qua vai ba moi tinh voi ban trai Viet va di nhien, chung khong ket thuc tot dep vi nhieu hoan canh khac nhau... cho den khi chung toi gap nguoi chong sau nay cua minh.
Nguoi gui: Hoa Cam Chuong
Gui toi: Ban Bien tap
Tieu de: Khong nen so sanh hon nhan ngoai - noi!
Xin chao cac ban doc VnExpress da tham gia dien dan nay!
Toi von khong la nguoi thich tranh luan, vi toi khong thich noi ra nhung dieu minh chua hieu can ke, nhung vi toi la nguoi trong cuoc nen toi phai noi vai loi mong gop phan chia se thuc te khach quan cua mot trong nhung nguoi trong cuoc, nhung phu nu Viet ket hon voi chong ngoai.
Cac ban noi ve nhieu nhom phu nu khac nhau voi cac quan diem khac nhau, nhung toi chi xin gioi han trong nhom phu nu thanh thi, co trinh do, co giao duc, co cong an viec lam dang hoang ... cung co nghia ho khong lay chong ngoai vi ham vat chat.
Han doc bai viet cua ho, cac ban cung thay da phan ho chu yeu noi den trach nhiem gia dinh cua chong ho la chinh. Toi xin khang dinh voi cac ban, da phan chung toi la nhung nguoi rat hieu biet va ton trong van hoa Viet Nam. Ben canh do, chung toi cung hoc hoi nhieu ve van hoa cac nuoc thong qua cong viec tai cac cong ty nuoc ngoai, qua sach bao, phim anh, Internet ... va do do tu tuong chung toi duoc mo rong, thong thoang hon. Toi cung chac chan voi cac ban rang truoc khi lay chong ngoai, chung toi cung da trai qua vai ba moi tinh voi ban trai Viet va di nhien, chung khong ket thuc tot dep vi nhieu hoan canh khac nhau ... cho den khi chung toi gap nguoi chong sau nay cua minh.
Xin ke cho cac ban vai vi du dien hinh ve truong hop cua toi. Nguoi ban trai dau tien cua toi rat tot voi toi, nhung anh ta tinh khi nong nay va san sang thoa ma toi khong thuong tiec moi khi tuc gian, ma la tuc gian vo co day. Ngay ca doi voi gia dinh anh ta cung cu xu the, mac du anh ta rat yeu thuong me, thuong lam viec nha giup me va tham chi cung con giup toi lau nha moi khi den choi. Anh ta tot voi toi la the, nhung khong chap nhan toi hoan toan, vi tinh toi boc truc, that tha, khong kheo leo. Dieu lam toi so nhat la anh ta ghen con hon Hoan Thu, tu tuong lai qua nhieu thanh kien doi voi phu nu.
Nguoi thu hai toi quen la mot Viet kieu lam viec tai mot cong ty kiem toan lon tai Sai Gon. Anh ta co ve dao mao tu ton nhung sau mot thoi gian quen anh thi toi biet ngoai toi ra, anh con giao du gap go nhieu co gai khac. Anh con quan he xac thit voi mot hoac vai trong so cac co gai ma anh chac chan da noi loi yeu.
Nguoi thu ba den voi toi la mot nguoi dang hoang, ua nhin, lich su, rat galang voi toi, cham chut cho toi tung li tung ti. Anh la ke toan truong mot cong ty thep lon nen thu nhap phai noi la rat tot. Gia dinh anh khong kha gia nhung cung thuoc loai trung luu, rat ne nep va dat dao tinh cam. The nhung toi lai khong rung dong duoc truoc anh, mac du toi da luon co gang vi biet anh la nguoi rat tot. Anh khong co gi de toi phan nan ca, nhung khong hieu sao toi lai khong yeu anh duoc. Toi van cam thay giua chung toi con mot khoang trong ma toi khong dinh nghia duoc. Tinh yeu la dieu den tu nhien, khong ngan can cung khong thuc ep duoc, han cac ban cung dong y ve khoan nay.
Noi ve nguoi chong ngoai cua toi, toi co cam giac anh la tap hop cua tat ca nhung diem tot cua nhung anh ban trai Viet kia va khong he mac phai chut nhuoc diem nao cua ho. Anh bu dap nhung cai nhuoc cua ho: chap nhan toi mot cach vo dieu kien, yeu toi chi voi chinh ban than toi va khong bao gio phan xet toi du voi mot tieu tiet nho nao. Anh chung thuy tuyet doi, yeu toi bang thai do tran trong, luon hoi y kien toi truoc khi quyet dinh viec gi co lien quan den toi, chang han ke hoach cuoi tuan, nha hang toi ua thich... Du ban ron, anh luon ghi nho nhung cai toi thich trong mot luc toi vo tinh de cap den, va lam toi ngac nhien voi mon qua ay. Nhung mon qua nay khong lien quan nhieu den vat chat lam dau cac ban a, vi toi khong phai nguoi thich dua doi. No mang den cho toi hanh phuc vi duoc quan tam, duoc yeu, duoc chia se. No khong nhat thiet la chu gau bong dang yeu hay lo nuoc hoa dat tien, nhung nhung thu dai loai nhu do ep toi, dung cu bam va cat xen rau qua ... vi truoc do anh thay toi phai mat nhieu thoi gian va cong suc cho nhung viec ay.
Dap lai, toi cung yeu anh that chan tinh va cham soc anh chu dao. Tu khi lay anh, toi bat dau nau duoc nhung mon an ngon, cham soc trang tri nha cua rat dieu nghe, dieu ma truoc day toi chua lam duoc vi toi von khong kheo. Anh luon cam on toi sau bua an toi, chung toi tiep tuc tan gau trong khi anh rua chen bat. Hanh phuc cua chung toi don gian the thoi, vi ca hai deu co quan diem song giong nhau, luon tranh thu thoi gian noi chuyen voi nhau, chia se quan diem va luon biet lang nghe lan nhau.
Toi may man vi anh khong phai tiep ban o quan nhau sau gio lam viec, khong phai di bia om voi sep va khach hang sau mot thuong vu beo bo. Toi cung khong bi vuong vao cai canh phai rinh rap dien thoai di dong cua chong de xem tin nhan / cuoc goi, phai di ngu mot minh khi chong con dang say sua bu khu voi ban be, dong nghiep, phai an toi mot minh vi chong co cuoc gap dot xuat voi ban be. Toi cung khong phai xun xoe ninh not me chong va lay long gia dinh chong nhu cach ma ban be va chi gai toi phai lam. Chung toi chi don gian den tham ong ba moi cuoi tuan, doi khi o lai an toi, cung nhau noi chuyen, xem phim va ngu qua dem. Do la cach gia dinh chung toi song voi nhau, gan gui, hoa dong va chan thanh, khong nhu da so nguoi Viet minh cho rang gia dinh va cac gia tri dao duc dang suy doi o phuong Tay. Toi dong y do la su that o mot so nguoi, nhung da so ban be va nhung nguoi toi tiep xuc tai day deu la nhung nguoi song cho gia dinh dung nghia.
Hy vong cau chuyen nho cua toi tren day phan nao giai thich cho cac ban vi sao nhung phu nu nhu chung toi muon ket hon voi nguoi nuoc ngoai. Cac chang trai Viet ma toi quen biet khong the mang den hanh phuc cho toi, hay noi cach khac la chung toi khong hop nhau, thi toi va cac ban lay chong ngoai kia phai tiep tuc di tim nguoi thich hop cho minh vay. Chung toi co suy nghi thoang va coi mo khong co nghia chung toi hu hong, xin cac ban dung danh dong hai khai niem nay.
Cung co nhieu chang trai Viet hien dai voi thai do song thoang hon the he truoc, ho khong thua kem dan ong ngoai ve bat cu khoan nao. Co le chung toi khong may man gap duoc ho nen chung toi phai theo lua chon khac. Moi nguoi mot hoan canh, nhung muc dich cuoi cung van la muu cau hanh phuc, von la quyen co ban cua con nguoi, khong phan biet nam hay nu.
Nhan day toi cung xin gui gam doi loi voi cac ban nam ve viec cac ban nu di lay chong ngoai. Neu cac ban dong tinh voi quan diem cua ban Le Nguyen Hung rang neu nuoc minh tro nen giau manh thi tu khac hien tuong phu nu Viet Nam lay chong ngoai se het. Toi xin bo sung them y cua anh. Do chi la dieu kien can. Dieu kien du van chinh la thai do cua cac chang trai Viet.
Cac ban cu nhin vao cac nuoc tien tien xung quanh ta nhu Han Quoc, Nhat Ban thi thay... cac co gai ngay cang so lay chong vi dan ong o day tinh tinh con rat gia truong, doc doan. Vi du dien hinh la bai bao gan day ve Bo binh dang gioi cua Han Quoc keu goi dan ong khong tham gia vao cac cuoc mua dam sau tiec tung cuoi nam, tham chi con treo giai thuong cho doanh nghiep nao co nhieu nguoi cam ket nhat!
Neu cac anh chiu kho doc them sach bao de tim hieu them ve tam ly phu nu, yeu thuong ho het long, quan tam, chia se trach nhiem gia dinh va chia se thoi gian voi ho... thi ho khong can phai di tim chong ngoai quoc lam gi. Dong thoi, cac anh se nhan duoc nhieu hon cac anh co the tuong, toi dam cam doan the. Mot khi phu nu duoc yeu, duoc quan tam chia se va hanh phuc, ho se hy sinh that nhieu de dap lai tinh cam ay. Toi khong co xuy cho viec lay chong ngoai, khong phai ai lay chong ngoai cung hanh phuc het vi do chi la mot lua chon va no khong han tot hon hay xau hon lay chong noi. Toi thich cach anh Phan Huy Thanh vi von viec tranh luan nay giong nhu cau chuyen hai dan gian ve cac thay boi mu xem voi vay. Xin cac ban dung vo dua ca nam, hoac chi biet loang thoang ve vai truong hop rieng le ma voi ket luan cho toan cuc dien. Can dat minh vao hoan canh cua doi tuong ma cac ban noi den, cac ban se co cai nhin khach quan hon.
Cam on cac ban da danh thoi gian doc bai viet nay. Chuc cac ban co duoc lua chon tot cho cuoc hon nhan cua minh.
Thích và chia s? bài vi?t này trên facebook
Theo d?i vietbao.vn trên facebook
Ch? ?? liên quan
Xem ti?p ch? ??:
V?i tình tr?ng kh?ng khí ? nhi?m càng n?ng, tr? càng d? m?c các b?nh nh? s? m?i, ho, hen ph? qu?n và v?i m?c ?? nghiêm tr?ng h?n.
Theo quan ?i?m c?a các nhà khoa h?c, “??nh” c?a các ch? em có nhi?u khác bi?t so v?i nam gi?i và còn là m?t v?n ?? c?n ???c nghiên c?u nhi?u h?n n?a.
Theo báo "Th??ng gia" (Nga), Pháp ?? chuy?n cho Moskva h?n 1,1 t? euro ?? ch?m d?t h?p ??ng cung c?p 2 tàu ?? b? ch? tr?c th?ng l?p Mistral.
V? tai n?n x?y ra ngày 18-2 t?i TP Kumasi (b?c Ghana), cách th? ?? Accra g?n 600 km.
Conner Rensch, c? gái 26 tu?i ?? t?o c?m h?ng cho nhi?u ng??i mu?n gi?m c?n sau khi quy?t t?m gi?m ???c m?t n?a tr?ng l??ng c? th? và tr? thành ng??i m?u bikini
Xem B?n Ti?ng Vi?t Có D?u:
Ban co the doc ban tieng Viet co dau cua bai viet Vì sao t?i l?y ch?ng ngo?i? bang cach nhan chuot vao duong dan tren.
Lien he ve tin Vi sao toi lay chong ngoai
Nhan xet, hay lien he ve tin Vi sao toi lay chong ngoai co the gui bang duong dan o duoi. Ban nen gui kem tieu de bai viet Vi sao toi lay chong ngoai de lam tham khao. Bai viet nay thuoc chuyen de
trong chuyen muc .
Cac tin khac:
Copyright(C)2008 VietBao.vn, Thu Vien Thong Tin Tong Hop Viet Nam va The Gioi, phien ban thu nghiem phan mem Viet Bao Viet Nam, beta 1.0
<img src="" />